Spokojnie, to nie kolejna podróbka Conana, choć na pierwszy rzut oka na to wygląda.
W styczniu 1973 roku brazylijskie wydawnictwo Graúna opublikowało bez licencji Marvela pierwszy (i jedyny) zeszyt opowieści o Conanie, który był tłumaczeniem oryginalnego Conan The Barbarian #15. Zeszyt zawierał crossover z bohaterem książek Michaela Moorcocka, Elrykiem z Melniboné (scenariusz: Roy Thomas, rysunki: Barry Windsor-Smith). Problem polegał na tym, że w tym czasie prawa do wydawania Conana w Brazylii należały do wydawnictwa Roval i jedynym rozwiązaniem na lokalnym rynku była zmiana tytułu. Tak powstał Hartan, o Selvagem (Hartan Dziki). Wydanie w sumie pirackie, choć oficjalne, bo niełamiące brazylijskiego prawa.
Nieciekawie prezentowała się w tym wydaniu szata graficzna komiksu. Kolorowy oryginał został wydany w czerni i bieli, a właściwie w szarości i bieli, bo jakość druku była bardzo słaba. Sprawiło to, że pieczołowicie kładziony przez Windsor-Smitha tusz (w oryginale poprawiany jeszcze przez Sala Buscemę), tracił swój znany z oryginału efekt.
Co ciekawe, podczas gdy na okładce widnieje imię Hartan, wewnątrz komiksu bohater nazywa się Harthan. Z kolei w stopce wydania, jako tytuł magazynu, widnieje nazwa Aventurama. Był to wówczas znany magazyn, wydawany przez Graúnę, w którym ukazały się rozmaite komiksy, w tym westerny (Far-West), kryminały (Charlie Chan) czy horrory (Terror). Czy wszystkie były równie legalne? Tego nie wiem, choć to bardzo możliwe.
Wspomniane już powyżej wydawnictwo Roval, posiadające prawa do komiksów o Conanie, ma z kolei na koncie serię o barbarzyńskim królu, imieniem… Koll. Koll, O Conquistador to oczywiście Kull the Conqueror, marvelowska wersja opowieści o literackim pra-przodku Conana. W tym przypadku kosmetyczna zmiana imienia wiąże się jednak raczej wyłącznie z różnicami fonetycznymi.
Warto przypomnieć, że w Meksyku w mniej więcej tym samym czasie marvelowski Conan ukazywał się pod imieniem Vulcano, by nie mylono go z tworzonymi w tym kraju komiksami, inspirowanymi opowiadaniami Roberta E Howarda, w których Conan był blondwłosym wikingiem.
Autor: Rafał Chojnacki